Bạn có biết, giai đoạn từ 3 – 6 tuổi (độ tuổi mẫu giáo) là thời kỳ phát triển ngôn ngữ vượt bậc của trẻ. Nếu không có biện pháp giáo dục thích hợp trong giai đoạn này, trẻ khó đạt tới độ phát triển ngôn ngữ tối ưu và toàn diện về trí tuệ, thể chất, tinh thần. Vậy, phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non như thế nào? Cùng Orihap khám phá nhé!
Đặc điểm phát triển ngôn ngữ của trẻ mầm non
Sự phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non từ 3 đến 6 tuổi diễn ra mạnh mẽ. Đến cuối tuổi mẫu giáo, hầu hết các trẻ đều nắm được một cách thành thạo tiếng mẹ đẻ.
Trẻ 3 tuổi
Như chúng ta đã nói ở phần trước, khoảng 3 tuổi trẻ đã có thể nghe hiểu và nói được những câu đầy đủ, khá phức tạp. Số lượng từ mà trẻ biết là gần 1000 từ. Trẻ đã biết sử dụng liên từ “và” để ghép các câu đơn, sử dụng các thành phần ngữ pháp tương đối đúng.
Bắt chước, củng cố, các cấu trúc ngôn ngữ bẩm sinh, sự phát triển nhận thức của trẻ là những yếu tố có vai trò quan trọng nhất ảnh hưởng tới quá trình lĩnh hội ngôn ngữ mẹ đẻ một cách tự nhiên của trẻ.
Trẻ từ 4 đến 5 tuổi
Khoảng 4 – 5 tuổi, các bình diện ngôn ngữ như từ vựng, ngữ âm, ngữ điệu, ngữ pháp hầu như đã được trẻ nắm vững.
Đến cuối tuổi mẫu giáo, ở trẻ đã phát triển ngôn ngữ mạch lạc. Có sự kết hợp khá nhuần nhuyễn giữa ngôn ngữ và tư duy. Vốn từ của trẻ có thể đạt tới 3000 – 4000 từ.
Trẻ sử dụng danh từ, động từ, tính từ, đại từ, liên từ để diễn tả các tình huống một cách thành thạo. Các cấu trúc ngữ pháp và các quy tắc đều được trẻ tuân thủ khi nói.
Sự phát triển ngôn ngữ mạch lạc là điều kiện quan trọng để trẻ chuẩn bị bước vào lớp 1. Nếu trẻ em giai đoạn lứa tuổi này vẫn ngọng, phát âm sai, nói sai ngữ pháp, hoặc không hiểu lời người khác nói thì có thể coi là chậm phát triển ngôn ngữ. Cần có những biện pháp can thiệp và hỗ trợ kịp thời khi bé gặp tình trạng này.
Trẻ từ 6 đến 7 tuổi
Đến 6 – 7 tuổi, ngôn ngữ trở thành phương tiện giao tiếp và tư duy chủ yếu của trẻ. Ngôn ngữ cũng trở thành đối tượng để trẻ tìm hiểu và khám phá, trẻ bắt đầu học đọc, học viết. Vốn từ của trẻ phát triển nhanh, nhưng những khác biệt cá nhân giữa các trẻ khác nhau là khá lớn.
Để phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non, người lớn cần tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên giao tiếp với mọi người, tích cực tham gia các hoạt động tập thể. Sự tương tác, giao tiếp trực tiếp giữa trẻ và mọi người xung quanh trong các trò chơi, trong các tình huống cụ thể của cuộc sống có vai trò quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ của trẻ.
Trẻ cần phải cảm nhận các sắc thái cảm xúc của người nói, được trực tiếp trả lời đáp lại các câu nói đó thì mới hiểu ngôn ngữ và nói ngôn ngữ một cách mạch lạc. Một số cha mẹ vì bận công việc hay bật tivi cho con xem, hoặc bận đi làm xa thỉnh thoảng gọi điện về nói chuyện với con. Cả hai dạng nghe ngôn ngữ này đều không có khả năng phát triển ngôn ngữ tích cực ở trẻ em.
Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non
Nắm được đặc điểm phát triển ngôn ngữ của trẻ mầm non, việc tiếp theo ba mẹ cần làm là tìm ra cách phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non toàn diện. Ba mẹ có thể tham khảo và áp dụng những phương pháp mà Orihap tổng hợp dưới đây.
Nói chuyện và dạy trẻ tập nghe, tập nói
Hãy trò chuyện với trẻ mỗi ngày và mọi lúc, mọi nơi về những chủ đề xoay quanh trẻ như bạn bè, phong cảnh, trường lớp. Bên cạnh đó, ba mẹ cần kể cho con nghe về các câu chuyện phù hợp với lứa tuổi để rèn luyện kỹ năng nói, sự diễn đạt và kỹ năng nghe cho trẻ.
Khi trò chuyện với trẻ, ba mẹ cần chú ý:
- Đặt ra câu hỏi và khuyến khích trẻ phản hồi
- Dạy trẻ biết tự đặt và trả lời câu hỏi
- Trò chuyện với trẻ bằng giọng rõ ràng với thái độ nghiêm túc
- Vừa lắng nghe vừa trò chuyện tâm tình
- Tránh dùng ngôn ngữ trẻ con khi nói chuyện với trẻ
Đọc sách, kể chuyện cho trẻ
Đọc sách và kể chuyện cho trẻ mẫu giáo giai đoạn sớm cũng là một cách phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non. Khi lắng nghe ba mẹ, trẻ sẽ học thêm được nhiều ngôn ngữ, từ vựng, ngữ pháp và học được cách tư duy, logic theo mạch lạc của câu truyện cũng như sử dụng đúng câu từ trong những hoàn cảnh cụ thể.
Sau mỗi câu chuyện, ba mẹ nên thảo luận về nội dung, ý nghĩa, đặt ra cho trẻ những câu hỏi liên quan hoặc để trẻ tự kể lại để tăng khả năng ngôn ngữ và vốn từ vựng. Đừng quên tặng trẻ những món quà nho nhỏ mỗi khi trẻ trả lời đúng hoặc kể xong câu chuyện nhé.
Tạo môi trường giàu ngôn ngữ
Luôn tạo môi trường giàu ngôn ngữ cho trẻ mọi lúc mọi nơi là cách phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Bạn có thể tận dụng những khoảng thời gian như đi chơi, đi mua sắm, đi học….cùng trẻ để chỉ và diễn tả cho trẻ về các sự việc, sự vật đang diễn ra xung quanh. Điều này không chỉ giúp trẻ khám phá thế giới thú vị mà còn giúp con học cách chia sẻ cảm nhận của mình.
>>> Xem thêm: Đặc điểm phát triển thể chất trẻ mẫu giáo
Bài viết trên đã chia sẻ cho bạn những thông tin hữu ích liên quan đến sự phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non. Ba mẹ đừng quên bỏ qua “giai đoạn vàng” này để thúc đẩy trẻ phát triển ngôn ngữ một cách toàn diện nhé!
Để giúp bé phát triển toàn diện, khám phá tiềm năng, ưu nhược điểm về tính cách của bé, hãy tham khảo bộ công cụ sinh trắc vân tay, thần số học. Những bộ công vụ này sẽ giúp ba mẹ có hướng giáo dục bé trở thành người thành công hơn.
