Là giai đoạn tiền đề để bước vào tuổi dậy thì, trẻ lên 10 sẽ có những biến đổi lớn về mặt tâm sinh lý dẫn đến những mâu thuẫn, xung đột. Cha mẹ phải làm gì khi con khủng hoảng tuổi lên 10? Nắm chắc nguyên nhân, biểu hiện và những cách xử lý hiệu quả giúp ba mẹ bớt lo lắng và tự tin đồng hành cùng con vượt qua. Cùng Orihap tìm hiểu nhé!
Nguyên nhân, biểu hiện khủng hoảng tuổi lên 10
Trẻ 10 tuổi có sự phát triển mạnh mẽ về thể chất cũng như tư duy.
Não bộ của trẻ đã bắt đầu trưởng thành nhưng vỏ não trước trán vẫn chưa được phát triển một cách hoàn thiện. Do vậy, trẻ khó kiểm soát tính khí, ngang bướng, đôi khi thể hiện thái độ thái quá về những điều mà mình không thích, không hài lòng.
Trẻ thể hiện những cảm xúc cá nhân nhiều hơn, thích khám phá mọi thứ xung quanh. Trẻ rất muốn được người lớn tôn trọng và có những hành động để chứng tỏ mình không còn là trẻ con nữa.
Bên cạnh đó, nhiều trẻ cảm thấy lo lắng về những thay đổi ngoại hình, tình cảm khác giới cũng bắt đầu xuất hiện.
Trẻ có xu hướng bắt chước, muốn trở thành người trẻ coi là hình mẫu, tâm lý trẻ phát triển tích cực hay tiêu cực dựa vào ảnh hưởng của mọi người xung quanh rất lớn.
Những thay đổi lớn về tâm sinh lý nêu trên khiến trẻ 10 tuổi dễ xuất hiện những dấu hiệu khủng hoảng như: Bướng bỉnh, khó bảo, không nghe lời, khép kín, học hành sa sút…. Trẻ có thể nảy sinh những hành động tiêu cực, dại dột chỉ vì những mâu thuẫn rất nhỏ.
Trong khi đó, nhiều bậc cha mẹ không thấu hiểu con mình nên thường áp đặt, tạo áp lực, cấm cản, mắng mỏ, đánh đập hay chê bai, so sánh con…Điều này vô tình làm trẻ chán nản, đau buồn, buông xuôi và lâu dần sẽ gây ra nhiều vấn đề về rối loạn tâm lý. Từ đó, dẫn đến nhiều hệ lụy khôn lường như tự tử, bỏ nhà đi để giải thoát chính mình.
Cách xử lý khủng hoảng tuổi lên 10
Khi trẻ có những dấu hiệu khủng hoảng tuổi lên 10, cha mẹ cần làm ngay những điều này để giúp con phát triển tâm sinh lý khỏe mạnh và cùng con vượt qua giai đoạn đầy khó khăn này.
Sẵn sàng ủng hộ trẻ về tinh thần
Quan tâm đến cuộc sống của con cái, cổ vũ và khích lệ các nỗ lực của chúng. Luôn nhiệt tình ủng hộ và đóng vai trò “cố vấn” cho trẻ. Biết chấp nhận sai lầm của trẻ và luôn làm chỗ dựa để chúng có cơ hội khắc phục sai lầm.
Trò chuyện, lắng nghe
Cha mẹ cần dành nhiều thời gian trò chuyện, tâm sự cùng con và học cách lắng nghe trẻ để biết chúng đang cần gì, muốn gì và gặp vấn đề gì. Có như vậy cha mẹ mới tìm ra được những phương pháp để giúp con tháo gỡ, giải quyết triệt để.
Tuyệt đối không bạo hành thể xác hay tinh thần của con như đánh đập, quát mắng. Hãy để con cảm nhận được sự tin cậy, yêu thương và bao dung của cha mẹ.
Nói cho con biết những thay đổi của bản thân
Đừng ngần ngại chia sẻ với con những kiến thức về sinh lý để trẻ bớt hoang mang, lo lắng cũng như hướng dẫn trẻ cách xử lý khi có những thay đổi trên cơ thể.
Dạy trẻ kiến thức sức khỏe sinh sản
Hãy giáo dục con về sức khỏe sinh sản thông qua việc tâm sự, đọc sách báo…để trẻ biết những giới hạn của mình, hình thành tư tưởng và hành vi đúng đắn về tình dục và sinh sản. Đừng quên dạy trẻ cách tự bảo vệ bản thân trước những hành động xâm hại từ người khác. Ðồng thời, cha mẹ cũng cần quan tâm hơn tới các mối quan hệ xã hội của trẻ (đặc biệt quan hệ khác giới) để có biện pháp can thiệp kịp thời.
Không ép trẻ quá mức
Mặc dù các điều kiện của cuộc sống hiện tại ngày càng khắc nghiệt và các nhu cầu ngày càng cấp bách, thời thơ ấu vẫn phải là khoảng thời gian hạnh phúc chứ không nên chỉ xem đó là giai đoạn chuẩn bị cho tuổi trưởng thành.
Một số nhà tâm lý cho rằng chúng ta đang tạo ra xã hội gồm các đứa trẻ “tất bật”, cuộc sống của chúng chỉ quanh quẩn ở các thời khóa biểu khô khan và bản thân chúng bị ép buộc thành công đến mức thời thơ ấu của chúng đầy đầy căng thẳng.
Do vậy, đừng ép buộc trẻ quá mức vào những khuôn khổ hay tạo ra lịch trình dày đặc và bắt chúng thực hiện. Hãy để con có những giây phút nghỉ ngơi và giải trí, sống đúng với lứa tuổi của mình.
Dạy trẻ tính tự lập
Hãy rèn cho trẻ tính tự lập từ sớm bằng cách dạy chúng tự làm những công việc phù hợp với sức khỏe của mình. Đừng làm thay trẻ khi thấy chúng gặp một chút khó khăn nhỏ làm trẻ ỷ lại.
Thay vì thế, hãy rèn cho trẻ lối suy nghĩ biết cố gắng để hoàn thành những công việc đã đặt ra và chủ động tìm cách giải quyết cho vấn đề của mình. Chỉ nên hỗ trợ trẻ trong trường hợp thật sự cần thiết.
Nhờ sự trợ giúp của chuyên gia tâm lý
Khi trẻ có những dấu hiệu khủng hoảng tâm lý mà bạn không có cách nào giải quyết, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia tâm lý để tìm ra những biện pháp, “chiến lược” nhằm từng bước xử lý vấn đề.
Hy vọng những thông tin hữu ích trong bài viết trên đã giúp cha mẹ giải đáp được phần nào nỗi băn khoăn và lo lắng. Vượt qua giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 10 một cách thành công sẽ tạo điều kiện thuận lợi để trẻ phát triển ở các giai đoạn tiếp theo.
